Działania zebrane w "Atlasie dobrych praktyk" pokazują, że – wbrew obiegowym opiniom – Polkom i Polakom chce się angażować społecznie i działać na rzecz zmian w swoich miejscowościach. Resort edukacji przedstawił projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie ramowego programu szkolenia kandydatów na ekspertów wchodzących w skład komisji egzaminacyjnych i kwalifikacyjnych dla nauczycieli ubiegających się o awans na stopień zawodowy, sposobu prowadzenia listy ekspertów oraz trybu wpisywania i skreślania ekspertów z listy. Z projektem rozporządzenia można zapoznać wyzwania nowoczesności. Polscy nauczyciele i nauczycielki pracują w dynamicznie zmieniającym się świecie, nie zawsze w warunkach przejrzystej i jasno określonej polityki edukacyjnej. Archipelag samotnych wysp? Szkoły w oceanie zmian w edukacji Szybkość zmian w otoczeniu szkoły staje się dla wszystkich zainteresowanych źródłem W. Burek, Grupa Ekspertów ds. Przeciwdziałania Przemocy Wobec Kobiet i Przemocy Domowej -GREVIO, [w:] E.H. Morawska, K. Gałka (red.), Pozasądowe mechanizmy praw . OEES EduLab to platforma wymiany wiedzy, komunikacji i współdziałania osób zainteresowanych tematyką edukacji stworzona w ramach OEES HUB. Celem platformy jest powiązanie działań badawczych, analitycznych i wdrożeniowych oraz wspomaganie procesów transformacyjnych w sferze edukacji i kształcenia kompetencji. Chcemy być obserwatorami zmian w edukacji, identyfikować i upubliczniać przykłady dobrych praktyk oraz podejmować współpracę ekspercką w tym zakresie. x prof. IFiS dr hab. Michał Federowicz Socjolog, kieruje Zespołem Socjologii Polityki, Gospodarki i Edukacji w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN, w latach 1999-2016 koordynował polską część badań PISA/OECD. W 2005 roku utworzył Zespół Interdyscyplinarnych Studiów nad Edukacją, w latach 2009-2017 dyrektor Instytutu Badań Edukacyjnych i lider interdyscyplinarnego programu badawczego Entuzjaści edukacji, członek redakcji kwartalnika Polish Sociological Review (2000-2011), redaktor naczelny kwartalnika Edukacja (2012-czerwiec 2018), od 2017 dyrektor Graduate School for Social Research IFiS PAN. x Oktawia Gorzeńska Ekspertka ds. innowacji, zmiany, przywództwa oraz cyfryzacji w edukacji. Absolwentka Leadership Academy for Poland. Wieloletnia dyrektorka szkoły, twórczyni Flagowej Szkoły Microsoft. Wizjonerka, trenerka, autorka poradników dla dyrektorów poświęconych innowacjom oraz zdalnej edukacji. Inicjatorka i autorka Akademii Przywództwa Edukacyjnego, która swoim zasięgiem objęła dyrektorów i liderów zmiany z całej Polski. Współinicjatorka ruchu #wiosnaedukacji oraz Projektu Społecznego Nauczycieli Członkini Rady Programowej projektu „Szkoła dla innowatora”, autorka bloga x prof. dr hab. Jerzy Hausner Profesor doktor habilitowany nauk ekonomicznych, przewodniczący Rady Programowej Open Eyes Economy Summit oraz Rady Fundacji Gospodarki i Administracji Publicznej, b. wicepremier i minister gospodarki, pracy i polityki społecznej, poseł na Sejm 2001-2005, członek Rady Polityki Pieniężnej III kadencji, członek korespondent Polskiej Akademii Umiejętności, laureat nagród: Kisiela, Władysława Grabskiego i Edwarda Lipińskiego, doktor honoris causa Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. x dr Magdalena Jelonek [English version below] Adiunkt w Katedrze Socjologii Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie oraz w Centrum Ewaluacji i Analiz Polityk Publicznych UJ. Szczególną uwagę w pracy naukowej i badawczej poświęca zagadnieniom związanym z: ewaluacja polityk publicznych, sektorem szkolnictwa wyższego, kompetencjami, kapitałem ludzkim, jakością kształcenia oraz metodologią badań społecznych (np. badania sondażowe, badania kontrfaktyczne). Brała udział w kilkudziesięciu projektach badawczych, m. in. w jednych z największych w Europie badań popytu i podaży kompetencji w Polsce – Bilans Kapitału Ludzkiego. Magdalena Jelonek, sociologist, assistant professor at the Cracow University of Economics. Current research interests: evaluation of public policies, HE sector analysis, human capital, teaching quality and methodology of the social sciences ( survey research, quasi experimental design). She took part in dozens of research projects (as a team member or project leader). One of these projects is the Study of Human Capital in Poland – series of longitudinal (with a panel module) nation-wide surveys. x dr Jędrzej Witkowski dr Jędrzej Witkowski – prezes zarządu Centrum Edukacji Obywatelskiej (CEO) – największej polskiej organizacji pozarządowej działającej w obszarze edukacji. Z CEO związany od 2005 roku, od 2018 jest jego prezesem. Ekspert edukacyjny, z wykształcenia doktor socjologii (Uniwersytet SWPS) i politolog (Uniwersytet Warszawski). Zajmuje się strategiami wprowadzania oddolnych zmian w szkołach oraz edukacją obywatelską i edukacją o polityce. W roli eksperta współpracował z Ministerstwem Spraw Zagranicznych, Ministerstwem Edukacji Narodowej, Ośrodkiem Rozwoju Edukacji, UNDP. Autor publikacji, programów i materiałów edukacyjnych. Absolwent Leadership Academy for Poland. prof. IFiS dr hab. Michał Federowicz Inicjator cyklicznego seminarium Edukacja i społeczeństwo Oktawia Gorzeńska Akademia Przywództwa Edukacyjnego prof. dr hab. Jerzy Hausner Przewodniczący Rady Programowej Open Eyes Economy Summit, Fundacja GAP dr Magdalena Jelonek Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie dr Jędrzej Witkowski Prezes Zarządu, Centrum Edukacji Obywatelskiej Bardzo zależy nam, aby platforma była wspólnym przedsięwzięciem wszystkich zainteresowanych, aby każdy kto chce mógł mieć wpływ na jej profil i rozwój. Platforma ma otwierać przestrzeń dla komunikacji i współdziałania różnych osób i organizacji, które chcą zmieniać system edukacji i kształtowania kompetencji w naszym kraju. Ma też pomagać w uruchamianiu nowych działań, które jej uczestnicy zaproponują. x Prof. Andrzej Blikle Prof. Andrzej Blikle jest profesorem zwyczajnym w Instytucie Podstaw Informatyki Polskiej Akademii Nauk, członkiem Europejskiej Akademii Nauk (Academia Europaea), członkiem rady nadzorczej firmy A. Blikle Sp. z (w latach 1990-2010 był prezesem zarządu), członkiem zarządu stowarzyszenia Inicjatywa Firm Rodzinnych, członkiem honorowym i byłym prezesem Polskiego Towarzystwa Informatycznego, członkiem Komitetu Mazowieckiej Nagrody Jakości, honorowym prezesem Centrum im. Adama Smitha, członkiem rady fundacji FOR (Fundacja Obywatelskiego Rozwoju), członkiem zarządu oraz byłym prezesem stowarzyszenia Nowy Świat (stowarzyszenie przedsiębiorców Traktu Królewskiego w Warszawie), członkiem Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN oraz członkiem kilkunastu innych zawodowych i społecznych organizacji. We wrześniu roku 2009 zajął drugie miejsce (po Janie Krzysztofie Bieleckim) wśród liderów firm w rankingu „Kogo słucha biznes”. Ranking przeprowadził magazyn Thinktank wspólnie z Instytutem Monitorowania Mediów i Google. W roku 2012 zajął czwarte miejsce w analogicznym rankingu „Kogo słuchają polscy liderzy” w kategorii „Doradcy biznesu” po Jacku Santorskim, Witoldzie Orłowskim i Adrianie roku 2011 otrzymał tytuł „Człowiek Jakości Roku 2010” przyznany przez Kongres polskich Menedżerów Jakości ISO POLAND 2011. Od roku 1997 prowadzi własne konwersatorium na temat TQM, na którego spotkania przybywa około 100 osób. W latach 1999-2001 był przewodniczącym Komitetów Programowych oraz wykładowcą trzech kolejnych Międzynarodowych Szkół Jakości organizowanych w Polsce przez agendę ONZ — Umbrella. W latach 2001 – 2012 wykładał dla słuchaczy studium podyplomowego w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie, słuchaczy studium MBA i DBA Instytutu Nauk Ekonomicznych PAN, słuchaczy MBA w Wyższej Szkoły Handlu i Prawa im. Ryszarda Łazarskiego, studentów Szkoły Finansów i Zarządzania w Warszawie, słuchaczy Collegium Civitas, Szkoły Liderów prof. Z. Pełczyńskiego. Od roku 2008 prowadzi jednoosobową firmę doradczą Andrzej Blikle Doradca. W roku 2014 ukazała się jego książka „Doktryna jakości — rzecz o skutecznym zarządzaniu” (wydawnictwo Helion), która w roku 2015 uzyskała I miejsce w kategorii Najlepszy poradnik ekonomiczny w konkursie Economicus 2015 organizowanym przez Dziennik Gazeta Prawna, a w roku 2016 uzyskała Nagrodę Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie Za najlepszą pracę z zakresu nauk o przedsiębiorstwie w latach 2014-2015. Książka w aktualnej wersji cyfrowej jest do bezpłatnego pobrania „Doktryna jakości”. Strona Andrzeja Bliklego „Można Inaczej”. x Prof. dr hab. Anna Giza Polska socjolog, w latach 2012–2019 prorektor Uniwersytetu Warszawskiego, od września 2020 dziekan Wydziału Socjologii UW. x prof. dr hab. Anna Karwińska Profesor nauk humanistycznych w zakresie socjologii. Pracuje w Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie. Najważniejsze obszary zainteresowań naukowych to socjologia miasta i przestrzeni, socjologia kultury, socjologia stosunków międzynarodowych i zagadnienia ekonomii społecznej. Prowadzi zajęcia ze wstępu do socjologii; socjologii miasta; społeczno-kulturowych uwarunkowań gospodarowania przestrzenią; socjologii stosunków międzynarodowych; modernizacji i urbanizacji. Realizuje badania naukowe z zakresu zagadnień miejskich i zagadnień kultury, była jednym z ekspertów w zespole zajmującym się aktualizacją Strategii Rozwoju Krakowa 2030. Jest autorką ponad 200 prac z zakresu socjologii w języku polskim i angielskim, z których znaczna część dotyczy problematyki miejskiej, ujmowanej wieloaspektowo. Jest pełnomocnikiem Rektora UEK ds. Uniwersytetu Dziecięcego przy tej uczelni. W wolnych od pracy naukowej chwilach pisze książki dla dzieci. x Prof. dr hab. Wojciech Paprocki Prof. dr hab. Wojciech Paprocki od 2019 roku jest Dyrektorem Instytutu Infrastruktury, Transportu i Mobilności w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. Zobacz pełne bio: x dr Łukasz Stankiewicz Dr Łukasz Stankiewicz jest absolwentem studiów filozoficznych, oraz studiów doktoranckich z zakresu Pedagogiki oraz Nauk o Polityce na Uniwersytecie Gdańskim. Jest autorem i współautorem książek: „Wizje uniwersytetu w polskiej debacie publicznej 2007-2010”, „The Dispositif of the University Reform”, „Dyskursywny obraz reformy szkolnictwa wyższego w Polsce 2011-2014” a także wielu artykułów dotyczących szkolnictwa wyższego. Pracował na Uniwersytecie Gdańskim, Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, obecnie jest zatrudniony na w gdańskiej szkole wyższej Ateneum. Jego zainteresowania badawcze dotyczą uniwersytetów i ich społecznych powiązań, a także teorii pozwalających na uchwycenie procesów społecznej i organizacyjnej zmiany. x dr hab. Barbara Worek, Prof. UJ dr hab. Barbara Worek, profesor w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz ekspert Centrum Ewaluacji i Analiz Polityk Publicznych UJ. Uczestniczka polskich i międzynarodowych projektów badawczych dotyczących ewaluacji, polityk publicznych, kapitału ludzkiego, uczenia się przez całe życie Autorka i współautorka wielu publikacji naukowych oraz licznych raportów badawczych. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się wokół zagadnień kapitału ludzkiego i analizy polityk publicznych. Od 2009 roku zaangażowana w badania Bilans Kapitału Ludzkiego, w których pełni rolę eksperta ds. uczenia się dorosłych. x dr hab. prof. ZUT Maciej J. Nowak Kierownik Katedry Nieruchomości, radca prawny, członek Prezydium Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN oraz zespołów ministerialnych zajmujących się problematyką zmian systemu gospodarki przestrzennej. Autor ponad 200 publikacji naukowych i kilkuset popularyzatorskich dotyczących problematyki polityk przestrzennych. Platformę OEES EduLab współtworzą: Prof. Andrzej Blikle Instytut Podstaw Informatyki Polskiej Akademii Nauk Prof. dr hab. Anna Giza Dziekan Wydziału Socjologii UW prof. dr hab. Anna Karwińska Pełnomocnik JM Rektora Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie ds. Uniwersytetu Dziecięcego UEK Prof. dr hab. Wojciech Paprocki Szkoła Główna Handlowa w Warszawie dr Łukasz Stankiewicz Ateneum – Szkoła Wyższa w Gdańsku dr hab. Barbara Worek, Prof. UJ Profesor w Instytucie Socjologii UJ oraz ekspert Centrum Ewaluacji i Analiz Polityk Publicznych UJ dr hab. prof. ZUT Maciej J. Nowak Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Zobacz więcej XI Kongres Portalu Oświatowego Już 24-25 sierpnia 2022 r. odbędzie się XI Kongres Portalu Oświatowego w formie online. Tematem XI edycji wydarzenia są „Rewolucyjne zmiany w oświacie od 1 września 2022 r. (organizacja, kształcenie, zarządzanie). Udział w kongresie jest bezpłatny. Zapraszamy nauczycieli, dyrektorów szkół, pracowników oświaty oraz wszystkie osoby zainteresowane tematyką edukacji. Znakomici eksperci poruszą takie zagadnienia jak: • Zmiany w oświacie w nowym roku szkolnych 2022/23. • Nowy awans zawodowy od A do Z. • Pedagog specjalny i inni specjaliści w oświacie (zadania pedagoga specjalnego oraz innych specjalistów, standardy zatrudniania, kwalifikacje). • Organizacja kształcenia i wychowania od września 2022: nauczanie zdalne, indywidualne nauczanie, egzaminy, nowa podstawa programowa. • Zmiany w Kodeksie Pracy dla Oświaty: urlopy rodzicielskie, praca zdalna, kontrola trzeźwości, ochrona sygnalistów. Zobacz więcej Projekt „Uniwersytet Odpowiedzialny – Rozwój-Kompetencje-Relacje” Programu Pilotażowego „Uniwersytet Odpowiedzialny” realizowanego w 2021 r. przy wsparciu finansowym Województwa Małopolskiego. Jego główną ideą jest stymulacja współpracy między środowiskiem akademickim a szkołami, placówkami oświatowymi, NGO i mieszkańcami w celu poprawy szans edukacyjnych dzieci i młodzieży z całego regionu, będzie realizowany w Małopolsce. Projekt będzie opierał się na dwóch motywach przewodnich: Edukacja to relacja – ku kompetencjom uniwersalnym oraz Mogę, chcę, potrafię – tworzenie warunków do wszechstronnego rozwoju uczniów. Grupą docelową są uczniowie szkół podstawowych i ponadpodstawowych (30 os.), nauczyciele (24 os.), pośrednio: osoby i instytucje z sektora edukacji. Zobacz więcej Inicjatywa „Szkoły poza horyzont” powstała z myślą o zidentyfikowaniu polskich szkół, które w praktyce realizują postulaty transformacji z edukacji transmisyjnej do edukacji relacyjnej opisane w raporcie „Poza horyzont. Kurs na edukację”. Jej celem jest przyjrzenie się ich działaniom i upowszechnienie najciekawszych rozwiązań, które są w nich stosowane. W 2021 roku w toku wspólnej pracy szkół oraz badaczy powstała publikacja pt. „Szkoły poza horyzont” ukazująca poszczególne historie szkół oraz wnioski z ich analizy. Premiera publikacji miała miejsce w dniu 12 października 2021r. podczas konferencji „Przyszłość edukacji”. Zachęcamy do lektury! W 2022 roku planujemy wydać drugą część publikacji, ukazującej opisy szkół średnich realizujących w praktyce założenia edukacji relacyjnej. ZOBACZ NAGRANIE Z KONFERENCJI PRZYSZŁOŚĆ EDUKACJI ZOBACZ LISTĘ SZKÓŁ Koordynatorzy – Oktawia Gorzeńska, dr Jędrzej Witkowski „Akademia Przywództwa Edukacyjnego" „Akademia Przywództwa Edukacyjnego” swoimi działaniami obejmuje prawie dwustu dyrektorów szkól, wicedyrektorów szkół, liderów zmiany, przedstawicieli samorządów lokalnych, którzy cyklicznie spotykają się, by pogłębiać wiedzę z zakresu przywództwa, zarządzania zmianą, budowania społeczności uczącej się, a także dzielić się doświadczeniami i dobrymi praktykami. Tematy spotkań są wypracowywane są wspólnie z uczestnikami wydarzenia, wynikają one z bieżących potrzeb i wyzwań. Spotkania odbywają się raz w miesiącu on-line. Osoby zarejestrowane do udziału w inicjatywie na bieżąco otrzymują informacje o spotkaniu, jak i wydarzeniach dodatkowych, na przykład webinarach z praktykami edukacyjnej zmiany: LINK DO REJESTRACJI Koordynator – Oktawia Gorzeńska Zobacz więcej Seminarium "Edukacja i społeczeństwo" Spotkania są przestrzenią debaty teoretyków i praktyków, identyfikujących i nazywających wyzwania stojące przed edukacją i szukających nowych rozwiązań, są na nich omawiane empiryczne i teoretyczne prace traktujące o współczesnych problemach edukacyjnych. Koordynatorzy – prof. IFiS dr hab. Michał Federowicz, prof. IFiS dr hab. Artur Pokropek, dr Michał Sitek Najbliższe seminarium odbędzie się 23 czerwca 2022 w godz. 14:00 – 16:00 . Spotkanie poświęcone jest dyskusji nad założeniami do polityki edukacyjnej Warszawy na lata 2023-2030. Ważnym i nowym zagadnieniem obecnej i przyszłej polityki edukacyjnej jest liczny napływ dzieci i młodzieży z Ukrainy. Jest to jeden z czynników kształtujących nowe myślenie o edukacji szkolnej. Do warszawskich szkół od dawna uczęszczają młodzi ludzie nie tylko z Ukrainy, ale i z innych krajów, jednak ich obecny, wysoki udział stwarza jakościowo nową sytuację, dając dodatkowy impuls dla szukania nowych rozwiązań. Jest też wiele innych przesłanek długofalowych przemian w edukacji, na ogół dobrze znanych i szeroko dyskutowanych. Zainteresowani udziałem proszeni są o wiadomość na mail: publicrelations@ skąd dostaną link do zoom. Seminarium jest organizowane przez Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk Program Seminarium „Co się dzieje z uniwersytetem?” Seminarium działa w formie comiesięcznych, otwartych spotkań dyskusyjnych na platformie ZOOM. Koordynatorami seminarium są: prof. dr hab. Andrzej Blikle, prof. dr. hab. Anna Giza, prof. dr hab. Jerzy Hausner i dr Łukasz Stankiewicz. Ostatnie spotkanie w roku akademickim 2021/2022 „Współpraca nauki z biznesem” odbyło się roku. Spotkania powrócą w październiku, a pierwsze spotkanie poświęcone będzie prezentacji wyników pracy grup roboczych. Termin zostanie ogłoszony wkrótce! Prosimy o zgłaszanie gotowości do uczestnictwa w pracach zespołów mailowo na adres: @ Zobacz materiały z poprzednich seminariów Komentarze Justyna Chyla, psycholog pracy i organizacji/doradca zawodowy Napisał: "Dzień dobry, Byłam uczestniczką seminarium- Turkusowy uniwersytet. Chciałam podzielić się z Państwem swoją opinią dotyczącą poruszanego zagadnienia. Pracuję na uczelni, przygotowuję się do studiów doktoranckich, podczas których chcę zająć się tematem turkusowych organizacji. Uważam, że proces transformacji organizacji zgodnie z turkusową filozofią jest długi i wymaga determinacji i wiary ze strony kadry zarządzającej..." ZOBACZ PEŁNĄ TREŚĆ KOMENTARZA 01 czerwca 2021 Prof. dr hab. Łukasz A. Turski, Center for Theoretical Physics. Polish Academy of Science Napisał: Jestem przekonany, że po to aby gospodarka działała nie tylko tak samo efektywnie jak dotychczas ale znacznie bardziej efektywnie musi zostać oparta na innych metodach działania—niekoniecznie zaś zmiany celów. TQM jest jednym z obiecujących -i jak rozumiem- stosowanych już w działaniach... ZOBACZ PEŁNĄ TREŚĆ KOMENTARZA 16 maja 2021 Grupa robocza współpraca nauki z biznesem Zachęcamy do zapoznania się z materiałami powstałymi w ramach prac grupy roboczej ds. współpracy nauki z biznesem. Tezy do dyskusji: LINK Aneks statystyczny (aut. Tomasz Geodecki) LINK Seminarium: Czy musimy się na to godzić? W dniu 22 lutego 2022 r zorganizowaliśmy debatę nt. przemysłu IT pt. „Czy musimy się na to godzić?”. Punktem wyjścia było założenie, że kupując jakąkolwiek tzw. aplikację informatyczną, czy to na telefon, laptop, czy dla sieci serwerów na lotnisku, musimy przed dokonaniem zakupu zrzec się wszelkich praw do ewentualnych roszczeń jakie moglibyśmy mieć wobec producenta aplikacji z racji szkód wyrządzonych przez tę aplikację z powodu zawartych w niej błędów. Czy możemy wyobrazić sobie taką sytuację przy kupnie samochodu lub choćby lodówki, nie mówiąc już o mostach czy samolotach? A skoro nie możemy, to dlaczego akceptujemy ten stan rzeczy w stosunku do produktów przemysłu IT? Oczywista odpowiedź brzmi: bo żaden z producentów oprogramowania nie oferuje nam takiej gwarancji jak producenci w pozostałych gałęziach przemysłu. Zadajmy jednak drugie pytanie: czy nie oferują, bo rynek na to pozwala (bo przecież pozwala!), czy też istnieją również inne powody? O tym, dlaczego tak jest, i jakie są szanse, aby to zmienić, rozmawialiśmy na spotkaniu. Nagranie spotkania: Koordynator – prof. dr hab. Andrzej Blikle „Transformacja cyfrowa edukacji i badań” Inicjatywa zakłada inwentaryzację osiągnięć, które powstały do 2020 r. w toku transformacji cyfrowej w edukacji i zasługują na popularyzację oraz wsparcie środowiska szkolnego i akademickiego w ubieganiu się o współudział w realizacji projektów Unii Europejskiej, które zostaną uruchomione w związku z realizacją strategii cyfryzacji Europy „A European strategy for data”, a następnie monitorowanie tych projektów i popularyzowanie uzyskiwanych efektów. W ramach działania zrealizowaliśmy cykl spotkań pt. „Łańcuch bloków i jego zastosowania”. Cykl obejmował cztery spotkania w formie wykładów oraz dyskusji, które poprowadził prof. dr hab. inż. Wojciech Cellary, do 2021 r. zatrudniony na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu, a obecnie w Wyższej Szkole Bankowej w Poznaniu. Wykład 1: Bitcoin i łańcuch bloków (23 listopada 2021) Wykład 2: Ethereum i inteligentne kontrakty (21 grudnia 2021) Wykład 3: Prywatne łańcuchy bloków (18 stycznia 2022) Dyskusja 4: Dyskusja o zastosowaniach łańcucha bloków (1 marca 2022) Wszystkie spotkania zostały nagrane. Jeśli chcą Państwo zapoznać z treścią wykładów i dyskusji seminaryjnej, prosimy o zgłoszenie się drogą mailową do prof. W. Cellarego na adres @ aby otrzymać indywidualny link do tych nagrań. Koordynator – Prof. dr hab. Wojciech Paprocki Zobacz więcej Uniwersytet Dziecięcy UEK Uniwersytet Dziecięcy UEK tworzy środowisko edukacyjne wspierające kreatywność, ale także wspomaganie kształtowania się kapitału intelektualnego i kapitału społecznego, czyli szczególnie ważnych zasobów rozwojowych. Uniwersytet działa od 2011 roku, a jego oferta jest skierowana dla dzieci w wieku 6-12 lat, które odbywają zajęcia o tematyce ekonomicznej, finansowej, społecznej, obywatelskiej, psychologicznej i filozoficznej oraz zagadnień z zakresu marketingu, komunikacji, urbanistyki, ochrony środowiska i towaroznawstwa. W ciągu roku akademickiego odbywa się 12 spotkań, a w ramach nich: 22 wykłady i około 40 warsztatów. Aktualnie trwa rekrutacja na sementr zimowy 2021/2022. Szczegóły można znaleźć na stronie UD Koordynator – prof. dr hab. Anna Karwińska Zobacz więcej W różnych społeczeństwach, a także w skali globalnej, istnieją grupy wykluczone czy marginalizowane w pewnych sferach życia społecznego. Są one nieobecne, pomijane, niewidzialne i niesłyszalne w procesach dyskursu społecznego, choć wiele(większość) tych dyskursów dotyczy ich życia, szans realizowania potrzeb. Podstawą tej marginalizacji może być płeć, przynależność etniczna, status społeczno-ekonomiczny, ale także wiek, zarówno zbyt młody, jak i zbyt zaawansowany. Projekt dotyczy właśnie przedstawicieli tych dwóch ostatnich grup i ma umożliwić im wyrażenie idei pod hasłem „Nie psujcie nam świata”. Celem projektu jest: Przedyskutowanie z przedstawicielami obu wymienionych wyżej grup wybranych zagrożeń dla przyszłości ludzi i świata, zidentyfikowanych przez naukowców. Dalej stworzenie im możliwości konfrontacji dwóch (pokoleniowych) punktów widzenia i wyartykułowania ich. Pomoc w stworzeniu obszaru porozumienia pokolenia dziadków z pokoleniem wnuków owocującego wspólnymi konkluzjami i postulatami. Przedstawienie głosu obu pokoleń (obaw, oczekiwań, nadziei) w tej sprawie, w ramach Open Eyes Economy Summit w Krakowie w listopadzie 2021. Więcej szczegółów OPIS PROJEKTU Kierowanie projektem: prof. dr hab. Anna Karwińska, dr Katarzyna Sanak-Kosmowska Projekt ZMiana - podcasty edukacyjne - o edukacji inaczej Projekt ZMiana – to inicjatywa, której celem jest przygotowanie podcastów edukacyjnych poświęconych tematom zaczerpniętym z życia, pomocnych w codziennej pracy z uczennicami i uczniami, przybliżających rzeczywistość pozaszkolną z jej zjawiskami, wyzwaniami i możliwościami. Podcasty podpowiadają, jak zmieniać drobne rzeczy w pracy nauczyciela i edukatora, by tworzyć środowisko uczenia się bliższe młodym ludziom, odpowiadające ich potrzebom, wzmacniające ich rozwój. Nagrania wskazują także tematy, które warto „zabrać” ze sobą do klasy, by budować dialog z młodymi ludźmi. Tworzone przez praktyków i entuzjastów edukacji mogą wesprzeć w procesie zmiany sposobów pracy. Podcasty można wysłuchać na Spotify: Można je również obejrzeć na YouTube: Koordynatorzy – Oktawia Gorzeńska, Artur Krawczyk Turkusowa samoorganizacja jako nowy paradygmat organizowania pracy zespołowej W dniu 8 marca 2022 zrealizowaliśmy seminarium pt. „Turkusowa samoorganizacja jako nowy paradygmat organizowania pracy zespołowej”, które prowadził prof. dr hab. Andrzej Blikle. Przedmiotem wykładu było przedstawienie słuchaczom nowych idei związanych z organizowaniem pracy zespołowej. Na gruncie filozoficznym są one znane od czterech tysięcy lat i można je streścić słowami: “ludzie wolni i szczęśliwi pracują lepiej” lub też, że „uskrzydleni góry przeniosą”. Jednak stosunkowo od niedawna (kilkadziesiąt lat) nabierają praktycznego wymiaru w tym sensie, że pojawia się coraz więcej organizacji, a w tym i firm, które potrafią je wdrożyć i dzięki temu osiągnąć spektakularne sukcesy. Prezentacja ze spotkania: ZOBACZ PREZENTACJĘ Webinary na temat kreowania sytuacji edukacyjnej Nieustanie zachodzące zmiany w obszarze potrzeb uczących się stawiają coraz to nowe wymagania Edukatorom. Dziś to już nie „tylko” trener ale często coach, mentor, facylitator, tutor. Ewoluują metody uczenia, narzędzia trenerskie, rozkwitają formy zdalne podnoszenia kompetencji. Zapowiadane spotkanie podejmie temat jak dzisiaj definiuje się proces uczenia, role edukatorów i najważniejsze – jakie kompetencje osób zajmujących się wspieraniem innych w uczeniu są pożądane i potrzebne. Wprowadzeniem do spotkania będzie prezentacja przyjętej w ubiegłym roku kwalifikacji wzorcowej „Kreowanie sytuacji edukacyjnej”. W ramach działania w dniu 21 kwietnia 2022 zrealizowaliśmy Webinar pt. „Kreowanie sytuacji edukacyjnej – czy czeka nas nowy paradygmat w edukacji?” Na drugą część webinaru zapraszamy w dniu 26 maja. Zachęcamy do zapoznania się z nagraniem z webinaru oraz do przeczytania podsumowania Inicjatywa jest realizowana przez Sektorową Radę ds. Kompetencji Sektora Usług Rozwojowych Koordynatorzy: dr hab. Barbara Worek, Prof. UJ, Piotr Piasecki – Przewodniczący Sektorowej Rady ds. Kompetencji Sektora Usług Rozwojowych Zobacz więcej Podkasty edukacyjne open eyes economy Zaufanie i życzliwość – nowy typ relacji w obrębie szkoły | Szkoły poza horyzont [odc. 10] "Tysiąclatka" inaczej | Szkoły poza horyzont [odc. 9] Przyszłość edukacji [odc. 8] Opracowanie rozwiązań na podstawie rekomendacji zawartych w raporcie „Poza horyzont: kurs na edukację. Przyszłość systemu rozwoju kompetencji w Polsce” Koordynatorzy – prof. dr hab. Jerzy Hausner, dr Magdalena Jelonek Pobierz Dialog Model polityki edukacyjnej Edukacja 2030+ Platforma EduLab powstała w ramach projektu „Budowa systemu kształtowania wiedzy, kompetencji i postaw warunkujących szanse rozwojowe Państwa Polskiego w erze rewolucji przemysłowej finansowanego ze środków programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą DIALOG w latach 2019-2020. Celem projektu jest wypracowanie „Modelu polityki edukacyjnej Edukacja 2030+”, czyli zintegrowanego systemu rozwoju zasobów ludzkich, kluczowego dla dynamicznego wzrostu społeczno-gospodarczego Polski. Więcej informacji na temat projektu i proponowanych rozwiązań – LINK Zobacz publikację „Model polityki edukacyjnej Edukacja 2030+” LINK Wszystkich zainteresowanych prosimy o przesyłanie informacji o swej gotowości do uczestnictwa w tworzonej platformie na adres: @ Jarek Żyliński, 14 Styczeń 16 Wyślij Drukuj Ministerstwo Edukacji Narodowej ma wielkie plany. 6-latki, gimnazja, godziny karciane, egzamin szóstoklasistów, edukacja seksualna. Tylko tak naprawdę te zmiany są żadne. Edukacyjnie jesteśmy w odwrocie i w rozwoju edukacyjnym doczekaliśmy się jedynie małego strzału w stopę i hibernacji realnych zmian. Zmiany, które planuje MEN nie są realnymi zmianami. Nie dotykają problemów polskiej edukacji, jakim jest system mordujący naturalną motywację uczniów. W związku z tym motywacja jest budowana przez oceny, przymus i sprawdziany mające utrzymać reżim nauki. Działa to na dzieci uzależnione od dorosłych więc podatne na przemoc i przymus. Kończy się jednak obrzydzeniem do szkoły i zerową motywacją w wieku gimnazjalnym i na wiele wiele lat później. W obecnym systemie edukacji brakuje koncentracji na indywidualnych zdolnościach ucznia. Reforma w 2009 roku (błędnie zwana „sześciolatkową”) w maleńkim stopniu dotknęła problemu. Wprowadzono wówczas indywidualne dostosowania dla uczniów oraz znacząco obniżono podstawę programową, tak żeby nauczyciele sami rozwijali swój program z dostosowaniem do uczniów. Pewnym krokiem w tę stronę był bardzo mocno rozstrzelony elementarz, który również dawał różne możliwości wykorzystania. Niestety dziecko zostało wylane z kąpielą. Indywidualne dostosowania stały się bezmyślną papierologią, obniżony program został absolutnie zignorowany i nauczyciele uczą po staremu, a bogaty elementarz rąbany od deski do deski staje się zmorą uczniów. Problemem naszej edukacji jest system, który buduje motywację instrumentalnie (oceny, sprawdziany) oraz kadry, które w zbyt dużym procencie nie potrafią uczyć uczniów bazując na ich wewnętrznej motywacji i ciekawości, a opierają się na bezmyślnej rąbance, której od pokoleń nie umiemy przerwać. Te dwie rzeczy pozostają w naszej edukacji niezmiennie i dopóki one się nie zmienią, nie będziemy mogli rozmawiać o dobrej zmianie w edukacji. MEN na ten temat nie mówi ani słowa, bo są to zmiany trudne i wymagające zmiany myślenia także milionów rodziców wychowanych w starym systemie. Rodziców, którzy mimo pomstowania na szkoły niemalże każdego dnia i mimo męczenia się dociskaniem dzieci do prac domowych (choć są one decyzją nauczyciela, a nie przymusem programowym!) nie są w stanie wyobrazić sobie szkoły bez ocen i przymusu. „My przeżyliśmy to i one powinny, taka jest szkoła”. Tyle o zmianach, których nie ma i nie będzie. Dwa lata temu wierzyłem, że poprzedni MEN coś zrobi, były bardzo duże ruchy eksperckie, podglądanie idealizowanej Finlandii, próba zarysowania planów zmian (projekt „Edukacja 2020”). Mogło być naprawdę ciekawie ale im bliżej było wyborów tym ruchu było mniej i w końcu wszystko ucichło i tyle było nadziei. Skoro nie ma co rozmawiać o dużych zmianach porozmawiajmy o tych, które są: Subwencja na szkoły rejestrujące edukację domową Wobec niedomagania systemu edukacyjnego część osób próbuje z niego uciec. Rejestrując się w edukacji domowej ludzie zaczęli tworzyć grupy uczące się razem, a potem także szkoły, które nie mieściły się swoim działaniem w systemie. Szkoły Montessori, które chcą pracować bez podziału wiekowego, Szkoły Demokratyczne i wiele innych rodzajów szkół eksploruje na co dzień alternatywne metody edukacji formalnie będąc grupą uczniów spotykających się w ramach edukacji domowej. W wielu przypadkach grupy te są finansowo wspomagane przez szkoły rejestrujące uczniów w edukacji domowej. Jest to konieczne, poniewać koszt utrzymania ucznia w takim miejscu to w warunkach warszawskich około 1500-2000 złotych miesięcznie, poza Warszawą, gdzie wynajem pomieszczeń jest tańszy, pewnie około 1000-1500 złotych - czyli nadal są to sumy zwykle nieosiągalne dla większości rodziców*. Dzieląc się subwencją szkoły mogą obniżyć ten koszt o kilkaset złotych. Nadal to jest za drogo dla zwykłego zjadacza chleba. W „normalnej” szkole masowej otrzymuje się około 6000 złotych rocznie na ucznia, przy czym podkreślmy, że nie trzeba wynajmować pomieszczeń. Należą one do gmin, które dostają te pieniądze, a to największy koszt prowadzenia szkoły. Tymczasem zwykłe szkoły nie tylko mają swoje lokale, ale także często pieniądze z wynajmu. Teraz subwencja została nagle, z dnia na dzień dziabnięta o 40%. Dla wielu szkół alternatywnych korzystających z tej subwencji będzie to spory problem, bo koszty prowadzenia mają większe niż szkoły tradycyjne, a subwencję, którą muszą dzielić z miejscem rejestrowania, jeszcze mniejszą. To duży krok do tyłu dla szkół, które proponują dzieciom realną „dobrą zmianę”. Legendarne sześciolatki Naprawdę nie ma znaczenia gdzie dzieci zaczną się uczyć czytać. Czy w zerówce czy w pierwszej klasie. Ważne jest JAK będą to robić. Reforma edukacyji z 2009 roku obniżała podstawę programową i przeniosła dzieci do szkoły, żeby wcześniej można było zaczynać przedszkole (zrobić tam miejsce) i pomagać wcześniej dzieciom z różnego rodzaju problemami. Teraz dzieci nadal będą to robić, uczyć się bez sensu czytania w wieku 6 lat. Tylko w przedszkolu. Ta zmiana jest absolutnie żadna, prócz tego, że przez ostatnich 6 lat przygotowały się na młodsze dzieci szkoły (reforma sześciolatków została wprowadzona w 2009 roku, z datą obniżenia wieku szkolnego na 2012 rok, potem przesuniętą na 2014), a przedszkola przestawiały się na młodsze dzieci, prowadząc trzy roczniki 3-5. Teraz trzeba to zrobić na odwrót. Przedszkola muszą się przestawić, szkoły muszą się przestawić. Co prawda wielu (na szczęście nie wszyscy) nauczycieli ma w zasadzie w nosie wiek dzieci i zmienioną podstawę programową i nieważne kogo dostaną, rąbią ten sam program od 20 lat. To co się teraz dzieje, to absolutnie zerowa zmiana, oprócz odpowiedzi na panikę ostro kłamiącej akcji „Ratuj Maluchy” i walenia siekierą we wszystko co zrobili poprzednicy**. W edukacji nie zmieni się nic. Szkoły nie dostaną subwencji, przedszkola dostaną 3 razy mniejszą dotację na te same dzieci. Tyle tylko, że powstanie dziwna wyrwa w jednym roczniku, a w przedszkolu na rok zrobi się dramatycznie ciasno. Dzieci będą zaczynały je później, albo poleci na to dużo pieniędzy. To wszystko absolutnie bez sensu. Nie oceniam jakości merytorycznej tej zmiany, jak zostanie dobrze przeprowadzona, to będzie absolutnie zerowa. Tylko po co nam te koszty? Ile alternatywnych szkół by zyskało na wydanych miliardach złotych? Sześć lat przestawiania się, czyli to co zostało zrobione by zrobić miejsce w przedszkolach i by wypchnąć z ławek 19-latków zostaje wyrzuconych na śmietnik. Likwidacja gimnazjów Z racji na obecny stan gimnazjów ta zmiana też jest bardziej kosmetyczna, ale merytorycznie jest krokiem w tył. Gimnazja wychodzą nam w Polsce źle, ale nie dlatego, że są złym pomysłem samym w sobie, tylko nie potrafimy wykorzystać potencjału dzieci w wieku 12-15. Problemem dla gimnazjów stała się reforma 2009, bo rok młodsze dzieci mają nieco inne motywacje działania, ale jest to przestawienie nieznaczne. Gimnazja były dobrym pomysłem, ponieważ dziecko w tym wieku staje się społecznie zorientowanym dojrzewającym człowiekiem, który chce przede wszystkim budować kontakt ze swoją grupą wiekową. Dlatego dostanie nowego rozdania w tym wieku może być dlań świetnym poligonem rozwojowym. Dlatego gimnazjum nie powinno się opierać tak jak podstawówka na motywacji do kompetencji (i tak się opiera na motywacji do ocen...) ale właśnie na procesie grupowym. By być skuteczną – nauka w gimnazjum powinna mieć bazę w relacjach rówieśniczych, projektach grupowych, współpracy, dzieleniu i zmianach ról. Wtedy gimnazjaliści mieliby spełnioną swoją potrzebę wiekową, a przy okazji nadal by się uczyli. Próba autorytarnego nauczania pruskiego wobec nastolatków musiała i skończyła się katastrofą – ogromem zdemotywowanych i zbuntowanych wobec szkoły ludzi. Potencjał gimnazjów jest niszczony, dlatego w zasadzie to czy zostaną usunięte nie ma w zasadzie znaczenia. Poziom nauczania wcale się nie zmieni, kiedy tego nastolatka wsadzimy do podstawówki i jeszcze podłożymy mu kozły ofiarne w postaci małych dzieci, które na pewno na początku swojej edukacji nie marzą o niczym innym niż dzielenie życia szkolnego z eksperymentującymi role społeczne nastolatkami. Nastolatkami, które w zasadzie nadal nie wiedzą, czy jeszcze są dziećmi czy już młodzieżą. Gimnazjum przynajmniej było dla nich jasną linią. Zła zmiana w połączeniu z kolejnymi kosztami, które mogłyby być wsadzone w dużą rewolucję nauczania gimnazjalnego mnie smuci. Nawet jeśli nie ma co liczyć na rewolucję w uczeniu młodzieży, można by za zaoszczędzone pieniądze chociaż tej subwencji dla edukacji domowej nie ciąć. Godziny karciane Godziny karciane polegają na tym, że w każdym tygodniu nauczyciel musi poświęcić dwie godziny lekcyjne na uczenie dzieci/młodzieży poza swoimi normalnymi przedmiotami. Jako psycholog w gimnazjum wykorzystałem godziny karciane na grupę rozwoju społecznego dla nastolatków, polonistka stworzyła w tych ramach teatr szkolny. Inni czasami prowadzili zajęcia uzupełniające albo przygotowania do konkursów. Był w tych ramach także chór szkolny. Gimnazjaliści dostawali różne alternatywy, z których chętnie korzystali. Skasowanie godzin karcianych to kasowanie tej przestrzeni wyboru, indywidualizacji szkolnej oferty. Bez godzin karcianych wszystko będzie ociosane na równo. Może nauczyciele się ucieszą, bo czasami wymyślenie czegoś sensownego było trudne. Tylko czy aby na pewno chodziło tutaj o prezent dla mniej kreatywnych nauczycieli? W dobie silnego (moim zdaniem zbyt silnego) zapotrzebowania na zajęcia dodatkowe dla dzieci tworzenie ich bezpłatnie w szkole jest dobrą alternatywą dla osób o mniej zasobnym portfelu. Tym bardziej, że praca z doświadczonymi pedagogami powinna być konkurencyjna, wobec innych zajęć, czasami tworzonych przez ludzi nie umiejących pracować z dziećmi. Choć nie podważam zdecydowanie bardzo dużej wartości niektórych zajęć pozaszkolnych. Niemniej jak już trzeba coś ciąć i dawać prezenty nauczycielom, poszukałbym czegoś innego niż właśnie godziny karciane. Może obciąć trochę bezsensownej papierologii? Kasacja egzaminu szóstoklasistów Tak, to dobra zmiana. Tutaj można powiedzieć, że znad głowy uczniów zniknie przynajmniej jedna rzecz, która przymusza do bezmyślnego zakuwania – czyli ten nieszczęsny egzamin szóstkolasistów, które dominował większość ostatniego roku w podstawówce. Cóż mam tylko nadzieję, że zmiana ta nie nastąpi w momencie skasowania gimnazjów. Boję się trochę pisać o tym, że z pomysłem skasowania tego egzaminu zanoszono się już w poprzednim MEN (mówiła na ten temat Joanna Kluzik-Rostkowska w jednym z wywiadów), bo jeszcze się okaże, że na tę wieść obecny MEN postanowi zrobić na odwrót, cokolwiek to znaczy. Po co eksperci? Zastanawiam się jeszcze czym wobec zmian jest powoływanie grupy eksperckiej? Już pozmieniano wszystko co się rusza, teraz na gwałt trzeba pędzić z nową podstawą programową 12 lat edukacji, która nie zostanie przetestowana (bo kiedy?). Zrobiono mnóstwo ruchów, które nie zostały skonsultowane, tylko rzucone i podpisane na chybcika co skończyło się publicznym wysłuchaniem obywatelskim poza sejmem. Niby gimnazja, godziny karciane czy egzaminy gimnazjalne nie są jeszcze uchwalone ale czy na pewno eksperci będą mieli na to wpływ, skoro na razie MEN jedzie jak czołg bez konsultacji? Podsumowując Planowane jest wydawanie milionów (miliardów?) złotych na zmianę opakowań. Jedzenie nadal jest śmieciowe, a jedyne wartościowe składniki z tego jedzenia są akurat ograniczane (subwencja na edukację domową). Hamburger edukacyjny jest nadal ciężkostrawny i każdy pacjent zmuszony do jego zjedzenia traci gigantyczną część swojego potencjału życiowego, którego po prostu szkoda. Trzeba poczekać jeszcze kilka lat by się doczekać dobrej edukacji. Ewentualnie można pracować więcej, by było człowieka stać na marginalizowane szkoły alternatywne, kosztujące obecnie co najmniej 10 tysięcy złotych rocznie. * Wyjątkami mogą być szkoły takie jak w Koszarawie i Krzyżowej, gdzie szkoły Montessori są robione przez szkołę działającą właśnie z subwencji na edukację domową i dzięki temu pozostają bezpłatne/niskopłatne. Takie szkoły zostały określone przez minister Annę Zaleską jako oszuści, którzy w gminie poniżej 5000 mieszkańców rejestrują 900 uczniów w edukacji domowej. Są to uczniowie z całej Polski, których rodzice mogą liczyć na opiekę i rozliczne szkolenia podczas zjazdów. Często rodzice decyduję się na tę szkołę także dlatego, że wiedzą, że będzie to dobrze wykorzystana subwencja. ** to ten moment, w którym nie ukrywam mojego braku sympatii do nowej partii rządzącej, przykro mi. Nie żebym kochał poprzednią, ale zmiany dla samego rozwalenia zmian poprzednika są beznadziejnym sposobem na marnowanie naszych pieniędzy i czasu, w którym dojdziemy do realnych zmian w edukacji. * * * O autorze: Jarek Żyliński Psycholog wychowawczy, opowiada rodzicom o rozwoju dzieci i mechanizmach związanych z wychowaniem. Używa do tego konsultacji, warsztatów oraz środków medialnych. W internecie: Facebook Tekst pierwotnie ukazał się na Psychoblogu autora na Facebooku Podziel się Wczoraj komisja odrzuciÅ‚a podwyższenie kwoty wolnej od podatku, jednÄ… ze sztandarowych obietnic PiS oraz edukacji przygotowujÄ… wiÄ™c na szybko, żeby w przyszÅ‚ym roku mieć siÄ™ czymkolwiek "zrealizowanym" pochwalić.MajÄ… jeszcze 3 lata rzÄ…dów, mogliby popracować nad reformÄ… jeszcze jakiÅ› czas. Ale nie majÄ… zbyt wielu speÅ‚nionych obietnic, niektóre z premedytacjÄ… odsuwajÄ… na czas nieokreÅ›lony, bo maÅ‚o pieniÄ™dzy w budżecie (w tym np. zmniejszenie wieku emerytalnego).Populizm i propaganda kosztem dzieci i przyszÅ‚oÅ›ci fot. Wprowadzone w niecałe dziewięć miesięcy zmiany w systemie oświaty zostały nierzetelnie przygotowane i wdrażane – to opinia Najwyższej Izby Kontroli, która przedstawiła własną ocenę działalności MEN. Minister Anna Zalewska nie dokonała rzetelnych analiz finansowych i organizacyjnych skutków reformy. Subwencja oświatowa, z której miały być sfinansowane zmiany, wzrosła o 6 proc, a wydatki samorządów na szkoły powiększyły się o 12 proc. Grzechów tzw. „dobrej zmiany” jest wg NIK znacznie więcej. Wątpliwości NIK budzi także proces przygotowania nowych podstaw programowych. Już teraz cześć dyrektorów szkół wskazuje na potrzebę ich zmiany, bo nie są one dostosowane do możliwości uczniów. Reforma spowodowała pogorszenie warunków nauczania w części szkół - lokalowych, czy wyposażenia sal w pomoce dydaktyczne. Z powodu konieczności przyjęcia do szkół tzw. podwójnego rocznika przed ogromnym wyzwaniem postawiono powiaty i dyrektorów szkół ponadgimnazjalnych i ponadpodstawowych. Od września br. naukę w nich ma rozpocząć ponad 705 tys. uczniów, czyli dodatkowo prawie 370 tys. absolwentów VIII klas szkół podstawowych. Wprowadzona 1 września 2017 r. reforma oświaty, zakładająca likwidację gimnazjów i wydłużenie nauki w szkołach podstawowych do ośmiu lat, to najgruntowniejsza i najszybciej przeprowadzona zmiana w historii polskiego szkolnictwa, od czasu wprowadzenia gimnazjów w 1999 r. Od przyjęcia zmian w Prawie oświatowym w grudniu 2016 r., do wprowadzenia reformy 1 września 2017 r. minęło niecałe dziewięć miesięcy. W tym czasie zmieniły się niemal wszystkie elementy systemu szkolnictwa, począwszy od struktury szkół przez podstawy programowe i nowe podręczniki, a skończywszy na konieczności dostosowania budynków placówek i ich wyposażenia. Szczególne obawy rodziców budziła kumulacja roczników w I klasie szkół średnich w roku szkolnym 2019/2020. Zgodnie z uzasadnieniem do ustawy wprowadzającej reformę, jej celem było stworzenie systemu oświaty na miarę XXI wieku. Zakładano utworzenie spójnej struktury organizacji szkół oraz wydłużenie okresu kształcenia w jednej szkole i tej samej grupie rówieśniczej. Miało to ograniczyć konieczność częstej adaptacji uczniów do nowych warunków nauczania i sprzyjać uzyskiwaniu lepszych efektów kształcenia. NIK ocenia, że Minister Edukacji Narodowej w latach 2016-2018 nierzetelnie przygotował i wprowadził zmiany w systemie oświaty. Przygotowując reformę nie przeanalizował rzetelnie finansowych i organizacyjnych skutków projektowanych zmian. Nie dysponował pełnymi i rzetelnymi informacjami na temat kosztów reformy. Minister przewidywał, że reforma będzie sfinansowana z części oświatowej subwencji ogólnej oraz oszczędności samorządów. W latach 2014 - 2017 wydatki organów prowadzących na zadania oświatowe wzrosły o ponad 12 proc. przy wzroście subwencji tylko o 6 proc. W tym czasie udział środków subwencji w tych wydatkach spadł z 63 proc. do 60 proc. Ponadto projektując reformę założono zmniejszenie kosztów kształcenia w przeliczeniu na ucznia. Tymczasem średni wydatek na jednego ucznia w szkołach prowadzanych przez kontrolowane gminy wzrósł w 2018 r. o ponad 6 proc. w stosunku do 2016 roku. Gminy tłumaczyły to dwukrotnymi - w styczniu 2017 i w kwietniu 2018 r. - podwyżkami płac dla nauczycieli i pozostałych pracowników oświaty. Dodatkowo Minister błędnie założył, że reforma przyniesie samorządom oszczędności z tytułu dowożenia dzieci - w latach 2017-2018 miało to być 82 mln zł, podczas gdy wydatki te wzrosły o ponad 67 mln zł. We wdrażaniu zmian miały pomóc środki przyznawane z rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej. Jednak w latach 2017-2018 uwzględniono zaledwie 38,5 proc. (ponad 351,8 mln zł) kwoty, o którą wnioskowały samorządy. Podstawą do nieuwzględnienia wniosków był zastosowany przez Ministra próg kwotowy polegający na uzależnieniu dofinansowania od wnioskowanych środków. W 2017 r. wnioskodawcy do 50 tys. zł przyznawano pełne dofinansowanie, tym wnoszącym o dofinansowanie od 50 tys. zł do 125 tys. zł - 50 tys. zł, natomiast wnioskodawcom domagającym się ponad 125 tys. zł - 40 proc. kwoty wnioskowanej, jednak nie więcej niż 300 tys. zł. Efektem wprowadzonych reformą zmian jest wystąpienie tzw. podwójnego rocznika. W rekrutacji do klas I szkół ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych w roku szkolnym 2019/2020 biorą udział absolwenci III klasy gimnazjum i VIII klasy szkoły podstawowej. Łącznie jest to ponad 705 tys. uczniów. To oznacza, że szkoły ponadgimnazjalne i ponadpodstawowe we wrześniu 2019 r. muszą przyjąć o blisko 370 tys. więcej uczniów. Tymczasem Minister nie przeprowadził rzetelnych i kompleksowych analiz dotyczących możliwości przyjęcia do szkół ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych absolwentów VIII klas szkół podstawowych oraz III klas wygaszanych gimnazjów. Dane, które Minister analizował, były niepełne i ograniczyły się do dostępności sal z 13 proc. szkół - wzięto pod uwagę tylko samodzielne licea ogólnokształcące. Pominięto pozostałe szkoły, tj. technika i szkoły branżowe I stopnia, jak również szkoły funkcjonujące w zespołach. Z danych kuratorów oświaty ze stycznia 2019 r. wynikało, że stan przygotowań do przyjęcia podwójnego rocznika był różny w skali kraju. Liczba oferowanych miejsc w stosunku do liczby uczniów przystępujących do rekrutacji była mniejsza w ośmiu województwach (np. w województwie wielkopolskim o ponad pięć tys.) i większa w siedmiu województwach (np. w województwie podkarpackim o ok. 11,5 tys.). NIK ustaliła, że nie wszystkie szkoły ponadpodstawowe i ponadgimnazjalne, które od 1 września 2019 r. będą się mierzyć z przyjęciem absolwentów zarówno gimnazjów jak i podstawówki posiadają wyposażenie niezbędne do realizacji wszystkich przedmiotów. Nieprawidłowości stwierdzono w 19 proc. skontrolowanych szkół ponadgimnazjalnych. NIK zwraca uwagę, że zjawisko tzw. podwójnego rocznika, ze względu na jego złożoność i szybki czas wdrażania, obserwuje się w polskim systemie edukacji po raz pierwszy. Komisje rekrutacyjne w szkołach przeprowadzą odrębnie postępowania rekrutacyjne dla absolwentów gimnazjum i absolwentów szkoły podstawowej. W postępowaniach zastosowano takie same ustawowe kryteria rekrutacyjne, ale inny sposób przeliczania na punkty wyników egzaminu gimnazjalnego i egzaminu ósmoklasisty z uwagi na różny ich zakres. Punkty za egzaminy końcowe zarówno dla jednych i drugich sumują się do 100, jednak podzielone są pomiędzy: trzy przedmioty w przypadku egzaminu ósmoklasisty (35 pkt, 35 pkt i 30 pkt) oraz pięć przedmiotów z przypadku egzaminu gimnazjalnego (po 20 pkt). Dodatkowe 100 pkt. absolwenci obu typów szkół, mogą otrzymać: za oceny z czterech przedmiotów - za ocenę celującą 18 pkt, co daje razem 4x18 pkt, 18 punktów za szczególne osiągnięcia, 7 punktów za świadectwo ukończenia szkoły z wyróżnieniem oraz 3 punkty za aktywność społeczną. W tej sytuacji bardzo ważne są oceny na świadectwach ukończenia szkół. Tymczasem NIK zauważa, że w polskich szkołach nie ma spójnego i porównywalnego pomiędzy szkołami systemu oceniania uczniów. Przykładowo za opanowanie 50 proc. wymaganego materiału uczniowie mogli otrzymać w różnych szkołach ocenę dopuszczającą, dostateczną lub dobrą. NIK ocenia, że prowadzony przez Ministra proces przygotowania nowych podstaw programowych był nierzetelny. Tylko 20 proc. ekspertów je opracowujących było rekomendowanych przez instytucje związane z systemem oświaty. Pozostałych wybrał Minister w sposób autonomiczny. Ponadto podstawę programową wychowania do życia w rodzinie dla szkół ponadpodstawowych tworzyli pracownicy Ministerstwa, a nie - jak w pozostałym przypadku - zespoły ekspertów. Minister nierzetelnie sporządził umowy z ekspertami opracowującymi założenia do podstaw programowych, nie wskazując jakiego typu szkół i klas mają dotyczyć treści nauczania zawarte w założeniach. Umowy ograniczały się do ogólnego stwierdzenia, że chodzi o stworzenie założeń programowych do danego przedmiotu. Mogło to utrudniać merytoryczny odbiór dzieła, szczególnie pod względem jego kompletności. NIK zauważa, że w zawartych z ekspertami umowach na przygotowanie podstawy programowej brak było zapisów określających, że mają oni zagwarantować zapewnienie spójności treści nauczania z liczbą godzin planowanych na realizację poszczególnych zajęć. Nie wskazano również na szczególną sytuację uczniów, którzy rozpoczęli naukę w szkole w wieku sześciu lat oraz uczniów rozpoczynających nową podstawę programową w VII i VIII klasie. Nowa podstawa programowa, która została zaprojektowana jako spójna całość dla cyklu nauczania w klasach I-VIII dla uczniów rozpoczynających naukę w wieku 7 lat, objęła także uczniów nowo powstałych klas VII i VIII, którzy dotychczas realizowali podstawę programową w cyklu 6-letnim, a także uczniów, którzy rozpoczęli naukę w wieku 6 lat. Izba zauważa także, że podręczniki szkolne opracowywane przez wydawców powstawały na podstawie projektów nowej podstawy programowej. NIK zwraca również uwagę na ryzyko wadliwej konstrukcji nowych podstaw programowych, wskazanych przez Rzecznika Praw Dziecka. Mogłoby być one zniwelowane poprzez weryfikację tych podstaw przez ekspertów wybranych w sposób przejrzysty i transparentny. Potrzebę weryfikacji lub zmiany podstawy programowej tak, aby dostosować treści w niej zawarte do możliwości uczniów i nauczycieli, potwierdziła blisko jedna trzecia (31 proc. z 2,8 tys.) uczestniczących w badaniu kwestionariuszowym NIK dyrektorów szkół podstawowych. Zdaniem respondentów obowiązująca podstawa programowa jest zbyt obszerna, nieprzystająca do realiów szkolnych i przede wszystkim bardzo obciążająca dla uczniów. Ponadto wskazywano, że wiele treści jest zbędnych, a w konsekwencji nie ma czasu na utrwalanie rzeczy potrzebnych i ważnych. NIK wielokrotnie, we wcześniejszych kontrolach, zwracała uwagę na mankamenty i braki w szkołach. Jednak w związku z wprowadzonymi od 1 września 2017 r. zmianami w systemie oświaty, warunki nauczania w jednej trzeciej szkół (ponad 34 proc.) jeszcze bardziej pogorszyły się, a w ponad połowie placówek (ponad 56 proc.) nie poprawiły się. Ze względu na problemy lokalowe części szkół podstawowych, wzrósł współczynnik zmianowości, co wiąże się z dłuższą pracą placówek. Przykładowo przesunięto rozpoczęcie lekcji na godzinę i odnotowano przypadki kończenia obowiązkowych zajęć o W 22 proc. szkół podstawowych zmniejszyła się dostępność pracowni przedmiotowych, czy sal gimnastycznych (częściej lekcje wychowania fizycznego odbywały się w innych miejscach, np. na korytarzu). Wygospodarowanie nowych sal lekcyjnych odbywało się kosztem ograniczenia dostępu do innych pomieszczeń, np. zmniejszano powierzchnie świetlicy. Część szkół miała trudności z wyposażeniem sal w pomoce dydaktyczne potrzebne do nauki nowych w szkołach podstawowych przedmiotów np. fizyki, chemii. Co czwartej skontrolowanej szkole nie udało się tego zrobić do czasu zakończenia kontroli, czyli do końca stycznia 2019 r. Dyrektorzy zazwyczaj tłumaczyli to brakiem środków finansowych. Izba zauważa, że zwiększyły się trudności z ułożeniem planu lekcji zgodnego z higieną pracy umysłowej, czyli np. planowaniem lekcji wymagających większej koncentracji np. matematyki i fizyki w pierwszej połowie dnia. Dyrektorzy tłumaczyli to najczęściej problemami organizacyjnymi i lokalowymi oraz ograniczoną dyspozycyjnością nauczycieli zmuszonych pracować w kilku szkołach. Muszą oni tracić czas na dojazdy między szkołami i skoordynować swój plan lekcji w wielu placówkach, co powoduje, że zajęcia mogą realizować tylko w określonych dniach tygodnia i godzinach. Liczba nauczycieli szkół publicznych prowadzących przez samorządy, którzy pracują w więcej niż jednej szkole, wzrosła w latach 2016-2018 o prawie 55 proc. Dodatkowo zmiany w systemie oświaty oraz likwidacja tzw. godzin karcianych, czyli jednej (szkoły ponadgimnazjalne) lub dwóch (szkoły podstawowe i gimnazja) godzin pracy nauczyciela na rzecz uczniów, spowodowała w wielu szkołach ograniczenie oferty zajęć pozalekcyjnych. W połowie szkół objętych kontrolą w roku szkolnym 2018/2019 było ich mniej niż w roku szkolnym 2016/2017. W latach 2016-2018 liczba nauczycieli w szkołach prowadzonych przez samorządy wzrosła z 413 tys. do 417 tys. Największe zmiany dotyczyły nauczycieli gimnazjów (spadek o 78 tys.) oraz szkół podstawowych (wzrost o 87 tys.). Wnioski NIK Do Ministerstwa Edukacji Narodowej: rozważenie powołania zespołu ekspertów, który oceniłby podstawę programową w zakresie adekwatności treści i liczby godzin, czy dostosowania treści do wieku i możliwości poznawczych uczniów oraz zarekomendowałby podjęcie ewentualnych działań korygujących; kompleksowe monitorowanie zmian w systemie oświaty; podjęcie działań wspierających organy prowadzące (samorządy) na rzecz organizacji procesu nauczania w szkołach ponadgimnazjalnych i ponadpodstawowych dla tzw. podwójnego rocznika; rozważenie zebrania za pośrednictwem kuratorów oświaty w ramach sprawowanego nadzoru pedagogicznego materiałów dotyczących zasad i sposobu oceniania i klasyfikowania uczniów, a następnie dokonanie ich analizy oraz ewentualne podjęcie działań zmierzających do zapewnienia porównywalnych zasad oceniania uczniów w przyjęło wnioski NIK do realizacji. Do organów prowadzących szkoły: poprawę warunków lokalowych i wyposażenia pracowni przedmiotowych; podjęcie intensywnych działań na rzecz zapewnienia w szkołach ponadgimnazjalnych i ponadpodstawowych oferty adekwatnej do potrzeb i wielkości populacji w roku szkolnym 2019/2020. Do dyrektorów szkół: wsparcie systematycznego rozwoju zawodowego nauczycieli zgodnego z wprowadzanymi zmianami w systemie oświaty; podjęcie działań na rzecz poprawy higieny nauczania, poprawy warunków lokalowych i stanu wyposażenia sal lekcyjnych oraz poprawy bezpieczeństwa w szkołach;stworzenie oferty zajęć pozalekcyjnych adekwatnej do potrzeb uczniów. (Źródło: Najwyższa Izba Kontroli)

grupa ekspertów dobrych zmian w edukacji